Niezależnie od posiadanego sprzętu AGD, czy jest to lodówka, pralka czy zmywarka w jest w nim moduł (chyba, że ma 40 lat). Wyróżniamy kilka rodzajów modułów:
- moduł obsługi,
- moduł sterujący,
- moduł zasilania,
- moduł mocy
Charakterystyka modułów elektronicznych w urządzeniach AGD
Moduł obsługi – to moduł, dzięki któremu wybieramy funkcje urządzenia (np. pieczenia w piekarniku, czy prania w pralce) ustawiamy żądane parametry tej funkcji (np. temperaturę czy czas) oraz możemy monitorować stan wykonywania zadanego programu. Inną ale też ważną funkcją tego modułu jest informowanie o awariach (często podają kody błędów lub mrugają alarmowo) i ostrzeżeniach (np. lodówki dźwiękowo ostrzegają o niezamkniętych drzwiach, pralka o zakończonym praniu).
Składa się m.in. z przełączników, potencjometrów, kontrolek i wyświetlaczy sterowanych i podłączonych do procesora. Moduł ten często bywa przez producentów wyposażony w elementy ozdobne, jak folie z opisami klawiszy osłonki lampek czy gałki na potencjometry.
Moduł sterujący – jest sercem każdego urządzenia tzw. jednostką centralną – tutaj zbierane są dane z czujników (np. termostatu, hydrostatu, czujników wibracji). Steruje on także elementami wykonawczymi (np: silniki, grzałki elementami podświetlenia itp).
Następnym zadaniem tego układu jest współpraca z modułem obsługi, z którego odczytuje zadane parametry do wykonania zaprogramowanej czynności, przesyła mu informacje o fazie wykonania programu i stanie urządzenia a także o awariach. Centralną częścią tego modułu jest procesor (producenci dążą do zminimalizowania kosztów) jest on w dużej mierze zunifikowany, czyli wykorzystywany w wielu modela producenta.
Przykładem tego typu praktyki są moduły do pralki Whirlpool, które jako część zamienna kupuje się bez oprogramowania procesora i dopiero przy wymianie specjalnym interfejsem wgrywany jest program przeznaczony do tego konkretnego modelu. Zatem jego wymiana wymaga, żeby zrobił to specjalistyczny zakład usługowy, który posiada zarówno interfejs, jak i bazę programów od modeli tego producenta.
W wielu modułach sterujących po wymianie wymagane jest uruchomienie programu adaptacyjnego, który wczytuje ustawienia zerowe urządzenia. W specjalnych warunkach, które są podane w instrukcji serwisowej i bez tej operacji urządzenie nie będzie pracowało prawidłowo lub całkowicie odmawia współpracy (często się mówi, że głupieje).
Moduł zasilania – jest modułem, którego zadanie polega na dystrybucji napięć i prądu. Potrzebne one są dla całego osprzętu występującego w urządzenia AGD, gdyż wymagają one różnych napięć i tak np. procesor modułu sterującego i modułu obsługi wymaga 5V wysoce stabilnego napięcia, a grzałka 230V prosto z sieci, ale włączanego – sterowanego.
Moduł mocy – producenci decydują się na użycie dosyć specjalistycznego rozwiązania, gdy jest potrzebne sterowanie dużą mocą w dosyć długim czasie. W efekcie prowadzi to do grzania się elementów sterujących, które wymagają wtedy chłodzenia lub też wytwarzają dużej mocy zakłócenia elektromagnetyczne. Te z kolei mogłyby wpływać na działanie innych podzespołów urządzenia, dlatego odsuwa się je jak najdalej w postaci takiego odseparowanego modułu.
Oczywiście podział modułów ze względu na ich przeznaczenie jest dosyć ogólny rzeczywistość jest różna z reguły łączy się je w zależności od stopnia skomplikowania urządzenia, jak i wykorzystanych podzespołów. Najlepszym przykładem połączenia wszystkich tych modułów w jednym jest sterownik lodówki INDESIT-MERLONI. Mamy tutaj proste zasilanie, proste sterowanie mocą (czyli agregatem), zespół kilku diod LED, jako sygnalizacje, przełączki rodzaju, praca. Do tego modułu doprowadzone jest zasilanie i czujnik temperatury cała elektronika mieści się na płytce 30 x 300 i to cała lodówka.
Druga strona to: moduły do pralek Whirlpool czy też moduły do ekspresów do kawy Krups wymagające znajomości dokumentacji i wielu szkoleń.
Uszkodzenia modułów są przeróżne począwszy od braku możliwości sterowania, czyli zablokowania klawiszy, przepalenia segmentów wyświetlaczy czy całych wyświetlaczy, kompletnej ciemności świadczącej o awarii zasilania czy przetwornic. Przepalają się styki elementów wykonawczych, wycierają się pola stykowe najczęściej używanych klawiszy, a skończywszy na uszkodzeniu mózgu urządzenia, czyli procesora. Diagnoza, co się uszkodziło na takim module jest niezwykle ciężka, a i tak przy znalezieniu problemu nie zawsze udaje się naprawić z powodu braku części. Kończy się to koniecznością wymiany całego modułu na nowy.
Jakie ryzyko niesie za sobą wymiana modułu sterującego?
Największe zagrożenie to uszczerbek na zdrowiu z uwagi na porażenie prądem. Trudnością jest jednak brak wiedzy o sposobie programowania i pierwszego uruchomienia tzw. adaptacyjnego, którą trzeba przeprowadzić zgodnie z procedurą określoną w dokumentacji serwisowej. Niestety dostęp do tej dokumentacji jest ograniczony i w dodatku napisany w języku angielskim lub niemieckim. Nieumiejętne ustawienie modułu może uszkodzić pozostałe podzespoły w sprzęcie. Jeżeli jesteś laikiem zostaw to wykwalifikowanemu serwisantowi.
Instrukcja obsługi dołączona przez producenta przy zakupie nie jest instrukcją serwisową i tej wiedzy tam nie znajdziesz. Sam moduł nie należy do tanich części, poprawny wybór modułu nastręcza wielu problemów nawet doświadczonym serwisantom. Niektóre wersje modułów różnią się jedną literą lub cyfrą, a wyglądają dokładnie tak samo – mogą się różnić np. brakiem polskiego menu lub brakiem osprzętu sterującego dla funkcji, które Twoje urządzenie powinno mieć, a niestety z tym modułem je straci.